2028'e kadar geçici ikamet izinleri için yasa
Yeşiller'in taslağı"İkamet Yasasını Değiştirme Yasası - Yezidiler için ikamet hakkı" başlığını taşıyor. Tasarı, 31 Temmuz 2025'ten önce Almanya' ya giriş yapmış olan Yezidi sığınmacıların, şu anda kendi geçimlerini sağlayamayacak durumda olsalar ya da ülkeye vizesiz giriş yapmış olsalar bile, 31 Temmuz 2028'e kadar oturma izni alabilmelerini öngörüyor.
Böylece Yezidilere bu üç yıl boyunca uzun süreli oturma izni için gerekli koşulları yerine getirme fırsatı verilmesi amaçlanıyor. Federal Meclis'teki ilk okumanın ardından tasarı, İçişleri Komisyonu başta olmak üzere komisyonlara havale edilecek. Bunu -muhtemelen birkaç hafta içinde- ikinci okuma ve nihai oylama takip edecek.
Arka plan: Federal Meclis soykırımı tanıdı
Ocak 2023'te Alman Federal Meclisi, terör örgütü "İslam Devleti" (İD) tarafından Irak'taki Yezidi azınlığa karşı işlenen suçları soykırım olarak kabul etti. Yaklaşık 10.000 Yezidi erkek öldürüldü, yaklaşık 7.000 kadın ve kız kaçırıldı, birçoğu köleleştirildi ve istismar edildi. Bugün 2,000'den fazla insan hala kayıptır.
Yeşiller'e göre İD'in askeri olarak yenilgiye uğratıldığı düşünülse de Sincar bölgesindeki güvenlik durumu tehlikeli ve istikrarsız olmaya devam ediyor. Yerel milisler, yeniden dirilen İD hücreleri ve bölgesel çatışmalar istikrarı tehlikeye atıyor. Yaklaşık 200,000 Yezidi halen Irak'taki mülteci kamplarında yaşamakta ve geri dönme ihtimalleri bulunmamaktadır.
Yeşiller: Federal hükümet koruma görevini yerine getirmiyor
Yeşiller önergelerinde Almanya'nın soykırımı tanıyarak özel bir sorumluluk üstlendiğine dikkat çekiyor. Bu sorumluluk şimdiye kadar ancak kısmen yerine getirildi: 2023 yılında Irak'tan gelen Ezidi sığınmacıların sadece yüzde 53 'üne Almanya'da koruma statüsü verildi.
Bu durum "kolektif yasal belirsizliğe" yol açmakta ve entegrasyonu daha da zorlaştırmaktadır. Halihazırda pek çok Yezidi, günlük yaşamlarına ağır bir yük getiren hoşgörülü bir statüde yaşamaktadır. Parlamento grubu, bu durumun Federal Meclis'in başlangıçta verdiği koruma sözünü etkili bir şekilde zayıflatmasını eleştiriyor.
Önemli: Almanya'da tolere edilen kalış, bir oturma izni değildir. Bu, ilgili kişinin aslında ülkeyi terk etmek zorunda olduğu, ancak sınır dışı edilmenin geçici olarak askıya alındığı anlamına gelir.
Şu anda Almanya'da kaç Yezidi yaşıyor?
Almanya'da yaşayan Yezidilerin sayısı, dini aidiyetleri istatistiksel olarak kaydedilmediği için tam olarak tespit edilememektedir. Ancak çeşitli kuruluşlar ve medya, bugün Almanya'da yaklaşık 200.000 Yezidi 'nin yaşadığını tahmin etmektedir.
Bu da Almanya'nın dünyanın en büyük Yezidi diasporasına ev sahipliği yaptığı anlamına geliyor. Bunların çoğu Kuzey Irak'tan, özellikle de 2014 yılında İD'in soykırımına sahne olan Sincar bölgesinden geliyor.
Yezidi nüfusunun önemli bir kısmı İD'in ilerlemesinin ardından 2014-2016 yılları arasında Almanya'ya gelmiştir. Aralarında Baden-Württemberg, Aşağı Saksonya ve Schleswig-Holstein'ın da bulunduğu bazı federal eyaletler, özellikle hassas durumdaki Ezidi kadın ve çocuklar için özel kabul programları oluşturdu.
Bu programların en bilineni olan Baden-Württemberg özel birliği, İD esaretinden kurtulan yaklaşık 1.100 kadın ve çocuğun Almanya'ya girmesini sağladı. Bugün Yezidiler Almanya'nın neredeyse tüm eyaletlerinde yaşamakta olup, Aşağı Saksonya, Kuzey Ren-Vestfalya ve Baden-Württemberg'de daha büyük topluluklar bulunmaktadır.
Çeşitli federal eyaletlerde sınır dışı etme yasakları
Kuzey Ren-Vestfalya, Thüringen, Aşağı Saksonya ve Schleswig-Holstein dahil olmak üzere bazı federal eyaletler 2023 ve 2024 yıllarında Ezidiler için geçici sınır dışı yasağı getirmişti. Ancak bu yasaklar sadece sınırlı bir süre için uzatılmıştı ve o zamandan beri süresi doldu.
Federal ve eyalet hükümetleri arasında bir anlaşma sağlanamadığı için ülke çapında bir sınır dışı yasağı uygulanması henüz mümkün olmamıştır. Yeşillere göre böyle bir sınır dışı yasağı da yeterli değildir, zira sadece geçici bir koruma sağlamakta ancak kalıcı bir kalış imkanı sunmamaktadır.
Sonuç: Tasarının kabul edilme olasılığı ne kadardır?
Tasarının Federal Meclis'te çoğunluğu bulup bulamayacağı şu anda belirsiz ve değerlendirilmesi zor. Bir yandan, konu geniş bir manevi desteğe sahip: Federal Meclis 2023'te Ezidilere yönelik soykırımı oybirliğiyle tanımıştı ve Almanya uluslararası alanda dini zulüm gören azınlıklar için güvenli bir sığınak olarak görülüyor.
Öte yandan, Şansölye Friedrich Merz (CDU) yönetimindeki Alman hükümetinin mevcut göç politikası daha katı düzenlemelerle karakterize edilmektedir. CDU/CSU ve SPD koalisyonu daha sıkı giriş, iltica ve geri dönüş kuralları, daha tutarlı sınır dışı uygulamaları ve daha sıkı sınır kontrollerine odaklanıyor. Vatandaşlığa kabul şartları da şu anda yeniden katılaşıyor. Bu siyasi ortamda, insani bir özel statünün hükümet gruplarında geniş destek bulması pek olası görülmüyor.
Genel olarak yasa ancak CDU/CSU ve SPD tarafından onaylanırsa uygulanabilir. Bunun başarılı olup olmayacağı ise belirsiz.
